Soft Machine - Drop (1971/2008)

Label: Moonjune Records
Bandsite: http://calyx.club.fr/softmachine/index.html
Duur: 62:09
Reviewer: Harry 'JoJo' de Vries
Waardering: (uit max. 5 JoJo's)

Hoewel Soft Machine er in mijn bewuste muziekleven altijd geweest is, bestaat de band als zodanig helemaal niet. In die zin was het schrappen van het lidwoord 'The' begin jaren 70, gestoeld op een vooruitziende blik, een schouw van een toekomst waarin het een komen en gaan zou zijn van bandleden. Natuurlijk waren er wat vaste waarden, Elton Dean en Hugh Hopper doken vaak op, maar per saldo was en is de band een duiventil. Ja ze bestaan weer, of nog, of misschien is de line-up alweer opgeheven. Om nog maar niet te spreken van 'afsplitsingen' als Soft Works of bezettingen die teren op de oude roem zoals Soft Machine Legacy. Daar is al helemaal geen touw meer aan vast te knopen.
En dan nu de eerste live-uitgave van een line-up die het maar een maand of vijf (van augustus 1971 tot januari 1972) met elkaar uithield te weten Mike Ratledge (keys), Elton Dean (saxes), Hugh Hopper (bass) en de door Ratledge en Hopper als querulant ervaren Phil Howard (drums) die de vertrokken Robert Wyatt verving. Botsende egoposities en een door Dean en Howard geprefereerde gang van (psychedelische) rock naar de free-jazz en geimproviseerde muziek, lieten al snel het doek vallen voor Howard die werd vervangen door de wat strakkere en in de discipline spelende John Marshall. Het Howard-tijdperk duurde zo kort dat het zich niet eens heeft vastgezet in mijn geheugen maar wellicht zegt dat meer over mij dan over de band.


Deze met een uitstekend geluid gezegende release maakt duidelijk dat de bandleden de kwaliteiten van Howard schromelijk hebben onderschat want hij was een excellente drummer, in een andere klasse dan Wyatt en vele malen virtuozer en creatiever dan opvolger Marshall. De man heeft nadien nog even met Lol Coxhill, ook al Canterbury, gespeeld en schijnt sindsdien opgegaan te zijn in de uitgestrekte vergetelheid van Australië. Hij kan in ieder geval zeggen dat hij de transformatie van de psychedelische rock van de eerste lichting naar de jazz-rock van de latere lichtingen Soft Machine heeft ingeleid.
'Drop' is opgenomen tijdens een Duitse tournee in 1971 en bestaat uit twee composities die op 'Third' verschenen, vijf tracks van 'Fifth' en drie niet eerder officieel uitgebrachte tracks. Van deze laatste groep is 'Neo Caliban Grides' van Dean de free-jazz opener; geordende chaos zal ik maar zeg- gen. 'All White' van 'Fifth' vind ik briljant met Howard die de hele boel bij elkaar houdt en een heerlijk en langdurig solerende Dean.
Die kwaliteit vinden we ook terug in de dertien minuten 'Slightly All the Time', een Ratledge-compositie van 'Third'. Dean en Ratledge die op het eerste gehoor in de soms gelijktijdige solo's niets met elkaar te maken lijken willen te hebben, maar ondertussen .... het bekt, het klopt, het smelt samen, niet in de laatste plaats door alweer het verbindende drumwerk van Howard. Dit had Wyatt nooit gekund!
De titeltrack en 'M.C.' zetten dat typische, mystieke sfeertje neer van 'Fifth' en gaan over in de bijna twaalf minuten van 'Out-Bloody-Rageous' van het derde album, welke track de bezetting op zijn best laat horen. Een ondanks de korte periode zeer goed op elkaar ingespeeld of elkaar in ieder geval uitstekend aanvoelend viertal. En dan dat heerlijke, herkenbare geluid van Ratledge solerend op het Lowrey orgel, dat toch wel kan worden gety- peerd als het Canterbury-instrument. 'As If' en 'Pigling Band' bevatten de- zelfde hoge kwaliteit. De plaats die Howard mocht innemen wordt nog eens tragisch helder gemaakt door weliswaar een eigen compositie, 'Dark Swing', maar dan toch echt niet langer dan 1 minuut 47!.
'Drop' maakt de Soft Machine-levenslijn compleet en belicht een te korte periode met drummer Phil Howard die, gezien zijn kwaliteiten, meer tijd verdiend had. Lijden sommige live-uitgaven van Soft Machine nog weleens aan chaos en een matige geluidskwaliteit, dat is hier geenszins het geval en het album is ook nog eens mooi uitgevoerd met digi-pack en boekje. Het is een uniek livedocument dat rechtgeaarde fans van deze bijzondere band niet mogen missen. Harry 'JoJo' de Vries (01-2009)


Bezetting:
Mike Ratledge - Lowrey organ, Fender Rhodes electric piano
Elton Dean - saxello, alto sax, Fender Rhodes electric piano
Hugh Hopper - bass guitar
Phil Howard - drums


Discografie (selectief):
The Soft Machine (1968)
Volume Two (1969)
Third (1970)
Fourth (1971)
Fifth (1972)
Six (1973)
Seven (1973)
Bundles (1975)
Softs (1976)
Alive & Well Recorded In Paris (1978)
Land Of Cockayne (1981)
Rubber Riff (1994)
Spaced (1996)
Virtually (1997)
Noisette (2002)
Facelift (2002)
Soft Machine BBC Radio 1967-1971 (2003)
Soft Machine BBC Radio 1971-1974 (2003)
Drop (2008)