David Bowie - Blackstar (2016)
Label: Sony Music
Bandsite: www.davidbowie.com
Running Time: 41:13
Reviewer: Harry 'JoJo' de Vries
Score:
(max. score)
Het heeft mij nogal bezig gehouden deze week. De dood van David Bowie. Onverwacht voor de fans. Verwacht voor Bowie zelf. De deadline voor de release van 'Blackstar' - vrijdag 8 januari jl., tevens de geboortedag van Bowie - werd zo'n beetje de 'deadline' van Bowie's leven. En zoals van hem te verwachten valt maakte hij niet alleen van dit album maar ook van zijn overduidelijk geregisseerde verscheiden een waar kunstwerk.
Door sommigen neergezet als iemand die leentjebuur speelde bij anderen. Dat lijkt mij echter onvermijdelijk. Je wordt als artiest altijd beïnvloed door anderen. Zo ontwikkelt muziek zich. Maar de invloed die Bowie op zijn beurt uitoefende was en is immens. Op muzikanten zoals Madonna en Coldplay, op muziekstromingen zoals de disco, op de manier waarop videoclips worden gemaakt, zoals Peter Gabriel daar ook een grote invloed op had, op de mode en op de durf van artiesten om van optredens ook een visueel spektakel te maken. Als er iemand op deze wijze en in al zijn vezels 'progressief' was, dan was het David Robert Jones wel.
Maar Bowie was ook 'progressief' als het gaat om de ontwikkeling die zijn muziek doormaakte. Hij stond nooit stil. De art-rock uit de beginjaren, laten we zeggen tot half jaren '70, met als mijn persoonlijke favorieten 'Hunky Dory' (1971) en 'Ziggy Stardust' (1972). De tussenperiode met het indrukwekkende 'Station to Station' (1975). Vervolgens de samen met o.a. Brain Eno gemaakte albums in de Berlijnse jaren zoals 'Low' en 'Heroes' waarop de tweede plaatkant uit imponerende ambient music bestond. De periode met Tin Machine, rond 1990, waarin het veel meer draaide om stevige hard rock met een Bowie twist. Maar ook daarna waren er tot 2003 veel releases zoals het prima conceptalbum '1.Outside' (1995). Om na hartproblemen en huisvader zijn, zijn comeback te maken in 2013 met het prima 'The Next Day' dat enigszins in het verlengde lag van 'Heroes' maar eigentijds klonk. En dan nu 'Blackstar', zijn zwanenzang, waarop hij de jazz toelaat binnen zijn onmiskenbaar eigen idioom. Voor het eerst en voor het laatst.
Dit in een prachtige en toepasselijke zwarte hoes gestoken album is briljant. De videoclips zijn huiveringwekkend, Bowie's stem en de 7 tracks ook. Sterke composities waarin het avant-gardistische experiment, hoewel gedoseerd, nooit wordt vergeten en waarop door Bowie en zijn uit jazzmusici bestaande bezetting technisch subliem wordt gespeeld. Dit alles gezet in een uitstekende productie van, wie anders, Tony Visconti. En dan die teksten: die zijn al sterk maar met de kennis van nu krijgen zij extra lading, nog meer diepgang.
Wat ik mij, slechts kortstondig, afvroeg is of zijn dood iets uitmaakt in de beoordeling van het album? Ik zeg volmondig "nee". Het is nu al, het album is net binnen, een veeldraaier die bij iedere luisterbeurt nieuwe geheimen prijsgeeft. En wie kan het hoge niveau ontkennen van het openings- en titelnummer, van 'Lazarus', van 'Its A Pity She Was a Whore', 'Sue (Or in A Season of Crime)', van 'Dollar Days'?!
'Blackstar' zou een prachtig begin zijn geweest van een nieuwe periode waarin Bowie zijn eigen muzikale handtekening nog verder zou gaan mengen met jazzy accenten. Na alle gedaanteveranderingen die hij doormaakte, heeft Bowie nu echter en helaas zijn ultieme kostuumwisseling voltooid. Het zou mij echter niets verbazen als hij ons postuum nog gaat verrassen. Zou hij wellicht nog een album hebben afgemaakt voor de onvermijdelijke deadline? 'Whitestar'? Ik wacht af en hoop. Met 'Blackstar' ga ik mij in de tussentijd vermaken, verbazen, verwonderen en wat al niet meer. Harry de Vries (01-2016)
David Bowie - vocals, acoustic guitar, fender guitar, mixing, production, string arrangement
Donny McCaslin - flute, saxophone, woodwinds
Ben Monder - guitar
Jason Lindner - piano, organ, keyboards
Tim Lefebvre - bass
Mark Guiliana - drums, percussion
Discography (selection)
David Bowie (1967)
Space Oddity (1969)
The Man Who Sold the World (1970)
Hunky Dory (1971)
The Rise and Fall of Ziggy Stardust and the Spiders from Mars (1972)
Aladdin Sane (1973)
Pin Ups (1973)
Diamond Dogs (1974)
Young Americans (1975)
Station to Station (1976)
Low (1977)
Heroes (1977)
Lodger (1979)
Scary Monsters (and Super Creeps) (1980)
Let's Dance (1983)
Tonight (1984)
Never Let Me Down (1987)
Black Tie, White Noise (1993)
1. Outside (1995)
Earthling (1997)
Hours... (1999)
Heathen (2002)
The Next Day (2013)
Blackstar (2016)
