ProgLog AFTERglow

Boek: Jaap van Eik – Focus
Wereldsucces, ego’s en machtsstrijd

Jaap van Eik stond na een succesvolle carrière als bassist aan de wieg van MusicMaker, hét blad voor de popmuzikant. Sindsdien is hij niet meer uit de bladen weggeweest en heeft hij zich ontwikkeld tot een prima muziekjournalist (Aloha, Revolver, Lust For Life). Door zijn achtergrond hebben zijn stukken een zekere meerwaarde en weet hij de lezer moeiteloos mee te voeren naar de sfeervolle glorietijd van de Nederlandse rock.
In de muziekboekenreeks ‘Rockklassiekers’ schreef van Eik de geschiedenis van Focus op. De prettige schrijfstijl en de aantrekkelijke vormgeving zorgen ervoor dat je het boek, eenmaal opgepakt, niet snel meer weglegt. We volgen Focus vanaf de oprichting tot aan de huidige formatie. De nadruk ligt uiteraard op de topjaren 1973 en 1974, waarin Focus furore maakte in vooral Engeland en de VS. De jaren waarin Jan Akkerman in Engeland verkozen werd tot ’s werelds beste gitarist, waarin de magistrale albums ‘Moving Waves’ en ‘Focus 3’ wereldwijd hoge hitnoteringen scoorden én waarin de band in Nederland niet of nauwelijks te zien was! Waarom dit laatste niet anders gekund had, is me na het lezen van het boek nog steeds niet helemaal duidelijk.
Wat voor mij ook niet opgehelderd wordt is het hoe en waarom van de aantrekkingskracht tussen Thijs van Leer en Jan Akkerman. Wel veel aandacht voor de, inmiddels overbekende, fricties en afstoting tussen de heren, in vele variaties op hetzelfde thema. Op de website van Progwereld is een aardig interview met Jaap van Eik te lezen, waarin hij spreekt over het werken aan het boek. Veelzeggend zijn de zinnen “Toen ik eraan begon, had ik totaal geen zin om over die ruzies te schrijven. Ik dacht, laat ik nou eens proberen uit te leggen wat die band uniek maakte. Maar ik merkte snel dat dat op niets uitliep!” Dus aandacht voor de personele problemen in het boek was onvermijdelijk. Maar neem nu de tracks 2 en 3 van ‘Focus 3’: ‘Love Remembered’ met een prachtige dwarsfluitmelodie, geschreven door gitarist Jan Akkerman, gevolgd door het ultieme gitaarnummer ‘Sylvia’, geschreven door ‘fluitist’ Thijs van leer. De samenwerking leverde, ondanks die fricties, toch imponerende composities op.
Jaap van Eik wees in de oprichtingsfase de vraag af om als bassist tot de groep toe te treden, waarop Akkerman reageerde met “daar krijg je spijt van!” Het is jammer dat zelfs voor een insider kennelijk niet alle deuren zijn opengegaan, want veel licht op de positieve magie tussen beide ego’s wordt niet geworpen. Duidelijker wordt dan weer wel de, vaak ingewikkelde, positie van de overige leden van de diverse groepsbezettingen. Met name de worsteling van de even getalenteerde als sensitieve drummer Pierre van der Linden komt goed uit de verf.
Kortom: een fijn boek dat een goed overzicht geeft van de geschiedenis van één onzer meest succesvolle rockbands, maar dat helaas (voor Focus-fans tenminste) weinig nieuwe inzichten oplevert. Peter Swart (01-2014)

Vrolijke noot van de Redactie: Peter Swart is, na enige tijd te hebben droog gestaan, als reviewer weer terug aan het front van ProgLog AFTERglow. Welkom terug!