ProgLog AFTERglow

Ulver - Messe LX-VI.X (2013)
 
Label: K-Scope
Bandsite: http://www.jester-records.com/ulver/
Running Time: 44:52
Reviewer: Henk Vermeulen 
Score:
(max. score)


Het Noorse avantgarde gezelschap Ulver was ooit een pionier binnen het Blackmetal genre. Tegenwoordig maakt men muziek die niet in een hokje te plaatsen is. De onheilspellende, duistere sferen die waarneembaar zijn, roepen echter nog altijd herinneringen op aan de metalwortels. Elk werkstuk toont echter verrassingen: nooit wordt voortgeborduurd op een voorganger. 'Messe LX-VI.X' is hun meest ontoegankelijke album maar tegelijkertijd qua originaliteit en uitvoering misschien wel het knapste. Het is in opdracht van het Tromso Chamber Orchestra gemaakt. “Make something grand, gothic and Ulver-esque”, they said. “OK”. Aldus de tekst in het begeleidende boekje.
De muziek is neoklassiek waarin ambientinvloeden en minimalistische kenmerken de boventoon voeren (Steve Reich, Philip Glass en Soft Machine( Third)). Dit is vooral hoorbaar bij 'Glamour Box (Ostinati)', het derde nummer. Het album is een kunstwerk dat zich laat kennen als een film waarbij de beelden zijn weggelaten. Die zijn overbodig vanwege de muzikale rijkdom. Het lijkt alsof de luisteraar meespeelt in een film, die zowel qua plaats als tijd niet gefixeerd is. In het bijna 12 minuten durende openingsnummer worden stap voor stap plaats en tijd waarin de denkbeeldige film start onthuld: in het nabije oosten tijdens de dageraad van de moderne mensheid. De duistere, onheilspellende klanken van de eerste minuten geven een archetypische ervaring en zwengelen geleidelijk aan tot bijna niet te verdragen auditief oergeweld. Even later transformeert deze Neolithische sfeer zich stapje voor stapje, via optimistische vogelgeluidjes en andere natuurklanken, tot meer herkenbaarheid en daarmee geruststelling. De Orientaalse klanken roepen associaties op aan Peter Gabriel’s 'Passion', de soundtrack van Scorcese's 'The Last Temptation of Christ'. Die film speelt zich ook in het nabije oosten af, zij het enkele millennia later dan de beelden die worden opgeroepen in 'As Syrians pour in. Lebanon grapples with ghosts of a bloody past'. De titel van de openingssong die de genoemde sfeerbeelden bevestigt.
Het tweede nummer 'Shri Schneider' is van geheel andere aard. De minimalistisch gespeelde synthesizerklanken, geïnspireerd door Klaus Schulze en Jean Michel Jarre, klinken futuristisch: je realiseert je nu dat de film je heeft meegenomen naar een tijd die zich minstens 25 millennia later dan de dageraad afspeelt. 'Messe LX-VI.X' openbaart een huiveringwekkende sfeer die tot stand is gekomen via een meesterlijke combinatie van een klassiek strijkorkest, moderne synths, vlagen grof gitaargeweld en de stem van Kristoffer Rygg, die zich op deze plaat overigens slechts laat gelden in 'Son of Man' en 'Mother of Mercy'.
Met 'Messe LX-VI.X' heeft Ulver een album afgeleverd dat de fijnproevers in extase zal brengen. Zij weten inmiddels dat Ulveriaanse schoonheid zich, naarmate het aantal luisterbeurten toeneemt, steeds meer openbaart; zeker als men zich daarbij van de hoofdtelefoon bedient en de volumeknop flink naar rechts draait. Henk Vermeulen (10-2013)

Personnel:
Matts Engen - electric bass guitar Alexander Kloster-Jensen - electric guitar
Daniel O’Sullivan - Hammond, Mellotron, Rhodes, back up voice, electric guitar
Tomas Pettersen - drums
Kristoffer Rygg - voice, electronic FX, percussion
with the
Tromso Chamber Orchestra

Discography:
Bergtatt - Et eeventyr i 5 capitler (1995)
Kveldssanger (1996)
Nattens madrigal - Aatte hymne til ulven i manden (1997)
Themes from William Blake's The Marriage of Heaven and Hell (1998)
Perdition City (2000)
Blood Inside (2005)
Shadows of the Sun (2007)
Wars of the Roses (2011)
The Norwegian National Opera (DVD, 2011)
Childhood’s End (2012)
Live at Roadburn (2013)
Messe LX-VI.X (2013)