ProgLog AFTERglow

Gazpacho - Missa Atropos (2010)

Label: KSCOPE
Bandsite: http://www.gazpachoworld.com
Running time: 59:06
Reviewer: Henk Vermeulen
Score: (uit max. 5 JoJo’s)

Met ‘Missa Atropos’ heeft de Noorse progrockband Gazpacho een derde conceptalbum uitgebracht. En wat voor een! Na het meesterwerk ‘Night’ (2007) en de eveneens monumentale opvolger ‘Tick Tock’ (2009) was het af- wachten of de band in staat zou zijn weer zo’n topalbum af te leveren. De hooggespannen verwachtingen worden meer dan waargemaakt.
Er is weer sprake van een duidelijk Scandinavisch album vanwege de typische sfeer die de meeste Scandinavische bands in hun muziek weten te leggen. Een sfeer die dromerig is maar bovenal arctisch: met de ogen dicht ontstaat al snel de illusie dat men vanachter een klein hotelraampje, in een klein verlaten dorpje in het koude hoge Noorden bezig is het Noorder- licht te aanschouwen, terwijl op de voorgrond van de permanent schijnende grote gele Maan de rendieren elkaar in de sneeuw het hof aan het maken zijn. Deze dromerige taferelen worden hier bovendien regelmatig afgewis- seld met heftige, net niet bombastische, sferische klanktapijten. De herken- bare stem van zanger Jan Henrik Ohme maakt die sfeer nog idiosyncra- tischer waardoor Gazpacho een typisch eigen geluid krijgt. Ondanks het feit dat critici regelmatig vergelijkingen maken met Radiohead, Muse, Porcupine Tree en Marillion.
Zoals zo vaak bij Scandinavische bands gaan de teksten en thema’s over essentiële, vaak existentiële aspecten van het menselijk bestaan waar mainstreammuziek vaak over zwijgt of waar taboes op berusten: extreem geweld, horror, sadisme, (zelf)moord en de dood. Eenzaamheid, lotsbe- stemming en dood vormen dan ook de rode draad van het verhaal waarin de Griekse lotsgodin Atropos een hoofdrol speelt. Dat religie ook hier een dominante rol vervult duidt de titel reeds aan en is vooral voelbaar in het nummer ‘Mass for Atropos’ (Part 3).
Het album begint met de korte ouverture ‘Mass for Atropos’ die onmiddel- lijk de aandacht opeist door de huiveringwekkend mooie geluidseffecten die aanvankelijk onheilspellend overkomen maar later ook als warm, vertrouwd en oorspronkelijk klinken, dat laatste vanwege het intredende tribale gezang á la Yeasayer op de achtergrond.
Dit korte intro gaat al snel over in ‘Defense Mechanism’ dat een prototype vormt van elke Gazpacho-song op dit album: de prachtige, gevoelige, dromerige stem van Ohme als basis, die net voordat deze dreigt te gaan vervelen omringd wordt door zware gitaarklanken die na enige tijd weer afgezwakt worden om opnieuw plaats te maken voor de stem van Ohme. Een stem die dan omgeven is door sferische geluidsmuren, opgebouwd uit psychedelische details. Na verloop van tijd komt telkens de piano op subtiele wijze naar voren en maakt onmiskenbaar duidelijk wat het muzi- kale thema van de song is. Op ‘River’ ontstaan, door de dominante piano, associaties met het bekende ‘Haloween’ thema. De intro van ‘She’s Awake’ zou daarentegen zomaar een etude van Erik Satie kunnen zijn. In elke song valt bij iedere luisterbeurt door de subtiele geluidsarchitectuur steeds weer iets nieuws te ontdekken. Het hoogtepunt vormt echter de titelsong, waarin alle genoemde elementen op exponentiële wijze vertegen- woordigd zijn.
In mijn visie bestaan er twee soorten muziek: muziek die er op uit is om de virtuositeit van de muzikanten te etaleren en muziek die bedoeld is om bijzondere emoties bij de luisteraar op te wekken. Gazpacho behoort tot de laatste categorie. Henk Vermeulen (03-2011)

Bezetting: Jan-Henrik Ohme - vocals
Jon-Arne Vilbo - guitars
Thomas Andersen - keyboards and production
Mikael Krømer - violin, guitars and co-production
Lars Erik Asp - drums
Kristian Torp - bass

Discografie:
Get It While It's Cold (37°C) (2002)
Bravo (2003)
When Earth Lets Go (2004)
Firebird (2005)
Night (2007)
Tick Tock (2009)
Missa Atropos (2010)