ProgLog AFTERglow

HoestoBlame Chapter Zero




Wat is belangrijker: verpakking of inhoud? De hoes of de muziek? De vraag stellen is hem beantwoorden: de muziek heeft natuurlijk het primaat. Maar de hoes komt voor mij zeker op de tweede plaats. Dat was zo bij de onvolprezen LP-hoezen en nog steeds. Is dat logisch? In het geheel niet. Ik ken mensen die zich ‘fan’ van The Beatles noemen, het gehele oeuvre hebben gedownload en hun cd-R hullen in een door henzelf met dikke, vette zwarte viltstift beschreven hoes. Die vinden het origineel vreemdgenoeg volledig onbelangrijk. Ik wel. In dit artikel beschrijf ik een aantal persoonlijke gevoelens bij hoezen.

De hoesinformatie
Ik spel hoesteksten en legenda waarin studionamen, opnametijdstippen en bezettingen worden vermeld. Ik lees zelfs de dankwoorden omdat die inzicht bieden in het ‘old boys network’ van de band. Het is heerlijk om die gegevens te onthouden en met gelijkgestemden uit te wisselen. Al vinden sommigen in mijn omgeving dat behoorlijke onnutte info. “Weet jij wie er meedoet op de laatste van Gilmour?” “Ja natuurlijk, Richard Wright” is het antwoord. Waarop een ongelijkgestemde pareert “lekker belangrijk”.
Ergerlijk zijn de hoezen waarop deze informatie ontbreekt of summier is vermeld. Ik zal niet zeggen dat het mij weerhoudt een album te kopen maar ik merk altijd een aarzeling bij basale hoezen. Zeker bij de eerste generatie CD-uitgaven was dat hoogst irritant. Als je de hoestechnisch schandalige Islandreleases van bijvoorbeeld Traffic of Free uit die tijd bekijkt dan vind je op het vodje dat hoes heet niet eens de bezetting. Dat is zoiets als kijken naar een voetbalwedstrijd zonder dat de opstelling bekend wordt gemaakt. Vaak heeft men dat bij de remasters meer dan goedgemaakt.

Het ontwerp van de hoes
Natuurlijk lagen de grote kartonnen LP-hoezen lekkerder in de hand en lazen zij gemakkelijker. Hoe vaak heb ik niet zitten bladeren in het boek bij ‘Victor’ van Rigoni & Schoenherz of met de klaphoes van ‘Tales from Topographic Oceans’ van Yes op schoot gezeten? De hoezen van de discs zijn echter in de loop der tijd zo verbeterd en uitgebreid dat ze inmiddels de sensatie benaderen die ik ook heb en had met de LP-hoezen. De remasters van King Crimson bevatten bijvoorbeeld uitzonderlijk veel inkijkjes in de achtergronden van de band en bieden veel leesplezier. De hoes van het debuut van OSI laat goed zien wat je zelfs met het beperkte formaat van de CD kan bereiken. Al heb je bij veel discs nog steeds een loupe nodig om alles te kunnen ontcijferen. Zelfs dat heeft z’n charme gekregen.
Iedere muziekstroming heeft zijn eigen soort hoezen. In de jazz wordt vaak een bepaald soort typografie gebruikt die je in andere stromingen niet vaak ziet. Een mooi voorbeeld van een hoes waarop die jazztypische handtekening is doorgezet, is de hoes van het album 'The King Crimson Songbook Volume One' van het Crimson Jazz Trio.
Ook de symfo en prog hebben eigenheid in hoezen. Door het gebruik van mythologische en spirituele stijlkenmerken is een symfohoes op grote afstand te herkennen. Spittend door de bakken in een muziekwinkel overkomt mij ook het tegenovergestelde. Ik zie een hoes van een mij onbekende band en denk dan “dit moet gezien het ontwerp symfo of prog zijn”. Vaak klopt dat, soms niet. Zo vind ik sommige hoezen van de Australische band Midnight Oil mooi en typisch prog, terwijl zij niet tot dat segment behoren.

Het gevoel bij de hoes
Het gevoel bij een hoes is voor mij cruciaal. Zo kocht ik recent twee Japanse Polydor remasters van de zeventiger jaren band Medicine Head getiteld ‘Darkside of the Moon’ en ‘Old Bottles, New Medicine’. Ik kende de band maar had de muziek nog nooit gehoord. De in cellofaan gewikkelde hoesjes waren echter zo mooi en lagen vooral zo lekker in de hand met hun dikke kaft en volle inhoud, dat ik vurig hoopte dat de muziek het niveau van de hoes zou gaan halen. Pas dan zou de sensatie compleet zijn. Gelukkig klopte alles uiteindelijk.

Mooie hoes met klotemuziek / Mooie muziek met een klotehoes
Natuurlijk bestaan er prachtige hoesontwerpen die matige muziek bevatten. ‘Rainmaker’ van The Flower Kings is naar mijn bescheiden mening een draak van een album, maar is getooid in een hoes die een Carel Willink achtige schoonheid bevat. Dat alleen al is een reden het album niet te verbannen naar de tweede hands zaak. De limited edition box ‘Snow’ van Spock’s Beard kan qua ontwerp mijn goedkeuring nog enigszins wegdragen. Voor de muziek geldt dat voor geen enkele noot.
Het omgekeerde doet zich ook voor. ‘Hunting the Fox’ van de Duitse Ines ervaar ik als een goed album met een verschrikkelijke hoes die het toppunt van ‘middle-of-the-road’ is. Hoes en muziek sporen daardoor absoluut niet met elkaar. Een soortgelijk iets doet zich voor bij het mooie, progressieve album ‘Focus In Time’ van Jan Akkerman, welk werkstuk gehuld is in een ontwerp dat de hoezen van ‘Alle Dertien Goed’ doet verbleken.

De komende weken op ProgLog AFTERglow: Chapter 1 - Chapter 10
Zoals u ervaart bij lezing van dit artikel roepen hoezen positieve, negatieve en gemengde gevoelens op. Aarzel niet om te reageren op deze gevoelens. De komende tien weken presenteer ik op AFTERglow tien hoezen die om uiteenlopende redenen mij direct op het netvlies springen. Omdat ze ontwerptechnisch goed of esthetisch mooi zijn maar soms ook omdat er een persoonlijk verhaal aan kleeft. Wellicht dat u zich zo af en toe in mijn keuze herkent. Overmorgen: HoestoBlame Chapter One ....
JoJo